Wiatrak powstał najprawdopodobniej w połowie XVIII w. ( ok.1780 r.) we wsi Spławie (obecnie część Poznania). Do Czerlejna został przeniesiony w 1865 r., a uruchomiony w 1867 r. Wiatrak pełnił swoją funkcję do 1955 r. z przerwą w latach 1940-1945. Jest przykładem tzw. koźlaka, czyli najstarszego typu drewnianego wiatraka wietrznego, obracanego wokół osi za pomocą dyszla wystającego na zewnątrz, umocowanego pomiędzy belkami izbicowymi- co umożliwia nastawienie jego skrzydeł pod wiatr. Jest to najczęściej występujący w przeszłości typ wiatraka w Wielkopolsce. Wiatrak we wsi Czerlejno jest trzykondygnacyjny. Wyposażenie wiatraka w większości jest zachowane. Ze względu na zły stan techniczny tego obiektu Gmina Kostrzyn w 2020 r. podjęła działania mające na celu przejęcie własności nad wiatrakiem – kupno wiatraka od osoby prywatnej (bez gruntu, na którym się znajdował). Gmina Kostrzyn, jako nowy właściciel wiatraka dnia 15.06.2020 r. uzyskała wpis do rejestru zabytków nieruchomych województwa wielkopolskiego. Następnie został przeprowadzony proces translokacji w miejsce jego aktualnego składowania, ul. Jesionowa 26, Czerlejnko. Kolejnym etapem jest odtworzenie wiatraka koźlaka w miejscu docelowym na działce 146Czerlejnie, przywracając mu ówczesny wygląd i funkcje
Opis powstał dzięki Pani Malwinie z Kostrzyna
