Dwór w Niećkowie na Podlasiu i Pałac w Kiełczynie na Dolnym Śląsku zwyciężyły w pilotażu I Konkursu Nasz Zabytek organizowanego przez Fundację Most the Most. Gratulujemy zwycięzcom, a zgłaszającym i właścicielom zabytków dziękujemy za zaangażowanie. Teraz czas na II Konkurs, w którym mieszkańcy tych miejscowości i okolic będą zgłaszać Fundacji pomysły na funkcję społeczną zwycięskich zabytków. Po wyborze najlepszych pomysłów i podpisaniu umów z ich właścicielami, Fundacja przyzna dofinansowanie na ich rewaloryzację i dostosowanie do wybranych w konkursie funkcji społecznych. Wysokość dotacji może sięgnąć nawet 1 000 000 PLN.
Fundacja Most the Most aktualnie prowadzi pilotaż konkursu „Nasz Zabytek” na Dolnym Śląsku i Podlasiu. Podczas trwającego 4 tygodnie (7 czerwca – 5 lipca 2021 r.) naboru I Konkursu otrzymaliśmy ponad 320 zgłoszeń zabytkowych obiektów. Wśród nich znalazło się 68 zabytków – 56 z Dolnego Śląska i 12 z Podlasia. Ocenę formalną przeszły 53 zabytki (15 obiektów nie spełniało kryteriów konkursu – były własnością prywatną lub nekropolią).
Zgłoszone obiekty można obejrzeć na mapie zabytków na stronie Fundacji Most the Most.
Fundacja skontaktowała się z właścicielami zabytków, które spełniły formalne kryteria konkursowe w celu potwierdzenia woli współpracy z Fundacją i uzyskania informacji niezbędnych do dalszej oceny zgłoszeń. Chęć współpracy z Fundacją zadeklarowało 22 właścicieli zgłoszonych w konkursie zabytków – 17 z Dolnego Śląska i 5 z Podlasia.
Dolny Śląsk
- Pałac w Kiełczynie
- Ruiny piastowskiego zamku na wyspie w Jelczu-Laskowicach
- Wodociągowa wieża ciśnień w Górze
- Zespół pałacowy w Goszczu
- Budynek dawnego młyna w Ząbkowicach Śląskich
- Modrzewiowy poewangelicki kościół w Kuźniczysku
- Baszta Chojnowska w Legnicy
- Dom Opatki w Lubomierzu
- Ruiny kościoła z wieżą w Miłkowie
- Dawna szkoła (obecnie biblioteka) w Miłocicach
- Trafostacja w Polanicy-Zdroju
- Gminne Centrum Kultury w Świętej Katarzynie
- Most Królowej Karoli w Szczodrem
- Zamek Książ w Wałbrzychu
- Budynek „Pod Misiami” – Hala Stulecia we Wrocławiu
- Budynek administracyjny Zajezdni Popowice we Wrocławiu
- Ruiny dworu w Zaborowie
Podlasie
- Dwór w Niećkowie
- Dom drewniany z XIX wieku w Białymstoku
- Dom – żelazko w Białymstoku
- Budynek stajni w Grajewie
- Dworek Myśliwski w Turośni Kościelnej
Spośród tych zabytków komisja konkursowa wybrała zwycięzców.
Zwycięzcy I Konkursu
Pałac w Kiełczynie – Dolny Śląsk
Pałac znajduje się przy europejskim szlaku rowerowym EUROVELO oraz przy szlaku św. Jakuba. To przepiękny obiekt w stylu barokowym wybudowany na przełomie XVII i XVIII wieku. Pałac w XIX w. został poddany gruntownej przebudowie i taki pozostał do dziś.
Jest to obiekt o kształcie prostokąta, murowany z cegły. Budynek jest częścią zespołu pałacowo-parkowego z folwarkiem, w skład którego wchodzą jeszcze: park, pawilon ogrodowy, obora i stodoła. Właściciel zabytku, czyli gmina Dzierżoniów, od lat aktywnie prowadzi działania rewaloryzacyjne. Dzięki temu społeczność będzie mogła na nowo odkrywać wartość historyczną, kulturową i architektoniczną pałacu.
Gmina Dzierżoniów w 2021 r. przy wsparciu ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich dokonała wymiany pokrycia dachowego i wyremontowała pomieszczenia parteru. Ponadto z końcem 2020 r. uzyskano dofinansowanie w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych w wysokości ok. 350 tys. zł. Środki te zostały przeznaczone na realizację robót budowlanych.
Dofinansowanie z budżetu Województwa Dolnośląskiego pozwoliło na wymianę kolejnych 7 okien z parapetami na 1. piętrze. Dzięki temu można kontynuować prace remontowe w tych pomieszczeniach.
Aktualnie do remontu pozostają I i II kondygnacja, elewacja, wymiana okien oraz zagospodarowanie terenu wokół budynku i fragment przestrzeni parkowej pozostającej we władaniu gminy.
Dzięki kolejnym pracom restauratorskim i konserwatorskim możliwe będzie przywrócenie i wyeksponowanie wartości historyczno-artystycznych konstrukcji pałacu oraz udostępnienie zabytkowego obiektu mieszkańcom.
Dwór w Niećkowie – Podlasie
Malowniczo położony Dwór w Niećkowie, w gminie Szczuczyn, w powiecie grajewskim powstał na przełomie XIX i XX wieku. Dwór jest odmianą rezydencji magnackich wywodzących się z baroku i ukształtowanych w XVIII wieku.
Dwór został przebudowany w 1912 roku. Dawniej pełnił funkcję reprezentacyjną i mieszkalną. Obecnie zaadaptowany jest na potrzeby szkoły, która prowadzi w nim zajęcia gastronomiczne dla młodzieży z kierunku technik żywienia i organizacji usług gastronomicznych.
Dwór jest dla mieszkańców Niećkowa nośnikiem dawnej historii, oznaką polskości i pamięci o przodkach. Przede wszystkim jednak jest powodem do dumy oraz nadzieją na to, że czas nie zdoła go zniszczyć, aby mógł cieszyć oczy przyszłych pokoleń. Po wykonaniu planowanej rewaloryzacji dworek ma pełnić nowe funkcje społeczne i być aktywnie użytkowany przez lokalną społeczność.
Teraz czas na pomysł
Po ogłoszeniu zwycięzców I Konkursu czas na II Konkurs, czyli wybór funkcji społecznej zwycięskich zabytków. Teraz lokalne społeczności ponownie zabiorą głos. Podobnie jak w pierwszym etapie konkursu, organizatorowi zależy na inicjatywie mieszkańców.
Fundacja przez 3 tygodnie (od 27 września do 18 października 2021 r.) będzie zbierać pomysły od mieszkańców, w jaki sposób chcą użytkować odnowione zabytki. Pomysł będzie można zgłosić przez elektroniczny formularz dostępny na stronie internetowej fundacji lub przez telefon (22 47 55 111 lub +48 517 884 088).
Co dalej?
Fundacja będzie analizować zgłoszone pomysły biorąc pod uwagę odpowiedzi na pytania zawarte w formularzu zgłoszeniowym. Równie istotna będzie opinia Właściciela zwycięskiego zabytku oraz niezbędna akceptacja konserwatora zabytków. Po wyborze najlepszych pomysłów na wykorzystanie społeczne zwycięskich zabytków i podpisaniu umów z ich właścicielami, Fundacja przyzna dofinansowanie na rewaloryzację zabytków i dostosowanie ich do wybranych w konkursie funkcji.
Wyróżnienia
Regulamin Konkursu „Nasz Zabytek” pozwala na wyłonienie jednego zwycięzcy w województwie. Fundacja Most the Most otrzymała ponad 300 zgłoszeń ze wspaniałymi opisami i zdjęciami. Dlatego postanowiliśmy wyróżnić autorów najciekawszych zgłoszeń (opisów zabytkowych miejsc) oraz zgłoszenia z największym zaangażowaniem społecznym (miejscowości/obiekty, które otrzymały najwięcej zgłoszeń).
Jako najpiękniej i najciekawiej opisany zabytek z Podlasia wybrano Dworzec Kolejowy w Augustowie. Z kolei na Dolnym Śląsku Fundację najbardziej zachwyciły opisy: byłej szkoły w Miłocicach, zespołu pałacowego w Krzyżowicach, parku klasztornego w Lubomierzu oraz drewnianego wiatraka w Lubiążu. Autorzy powyższych opisów otrzymają od Fundacji drobne upominki.
Z kolei wyróżnienie za największe zaangażowanie społeczne otrzymują obiekty, które otrzymały najwięcej zgłoszeń. Są to – na Dolnym Śląsku: Pałac w Oleśnicy Małej, ruiny kościoła z wieżą w Miłkowie i Pałac w Kiełczynie oraz na Podlasiu: Dwór w Niećkowie. O tych miejscach będzie można wkrótce przeczytać na łamach prasy regionalnej oraz w artykule specjalnym na stronie i mediach społecznościowych Fundacji.