Zamek Tarnowskich to najprawdopodobniej pierwsza w historii Polski tak duża rezydencja świeckich możnowładców, właścicieli miasta i centrum administracyjne dóbr tarnowskich. Obie części średniowiecznego zamku mają ponad 2000 metrów kwadratowych powierzchni otoczonej murami.
Zamek na Górze Świętego Marcina (303 metrów n.p.m.) w latach 1328–1331 wzniósł kasztelan krakowski Spycimir z Melsztyna, który w tym samym czasie przyczynił się do powstania położonego w pobliżu Tarnowa. W Polsce pierwszej połowy XIV wieku był on postacią wybitną, najbliższym doradcą króla Władysława Łokietka i mentorem Kazimierza Wielkiego. Przez lata zamek sukcesywnie rozbudowywali kolejni właściciele z rodu Spycimira, którego syn podpisywał się „z Tarnowa”, co dało początek rodowi Tarnowskich. W XIV wieku górny zamek z cylindryczną wieżą i kaplicą Najświętszej Maryi Panny, otoczono murem razem z niżej położonym przygródkiem gospodarczym. W XIV wieku stanął gotycki pałac. W 1441 roku zamek i miasto spustoszono w czasie najazdu węgierskich przeciwników Jagiellonów. Około połowy XV wieku drewnianą zabudowę zastąpiono murowaną, powiększono zamek wysoki i wzmocniono obronność dobudowując dwie baszty, okrągłą i czworokątną połączonych murem.
W latach 1519–1528 hetman Jan Amor Tarnowski przebudował zamek na renesansowy i otoczył go murowano-ziemnymi fortyfikacjami, i tak powstał jeden z najwspanialszych zamków monarchii oraz czołowy ośrodek kultury polskiego odrodzenia, w którym zgromadzono także cenną bibliotekę. Przez stulecia zamek tętnił życiem i był ośrodkiem cenionym przez znanych Polaków. Po 1567 roku dobra tarnowskie przeszły w ręce księcia Konstantego Ostrogskiego.
Remonty z lat 1657–1675 nie na długo przywróciły życie na zamku, zmieniali się jego właściciele, a na początku XVIII wieku został ostatecznie opuszczony i popadł w ruinę. W 1747 roku książę Janusz Aleksander Sanguszko zezwolił tarnowskim bernardynkom na pozyskiwanie z ruin materiału do budowy kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego. Zamek sukcesywnie niszczono, a przed II wojną światową książę Roman Sanguszko przekazał zamkowe wzgórze miastu. Miał na niej powstać park imienia Niepodległości.
W latach 1939–1985 etapami prowadzono prace archeologiczne, w czasie których odsłonięto znaczne fragmenty zamkowych ruin i fortyfikacji z XVI wieku. Pozostałości zamku wyeksponowano w charakterze trwałej ruiny. W 2007 roku założono Stowarzyszenie „Zamek Tarnowski” dążące do rewitalizacji niszczejącego obiektu.
Fantastyczne miejsce z olbrzymim potencjałem, pięknym widokiem na miasto i bogatą historią.Opis powstał dzięki Panu Sławomirowi z Tarnowa oraz na podstawie Ruiny zamku Tarnowskich na górze świętego Marcina Tarnów – Obiekt – VisitMalopolska
