Nowe Brusno | Drewniana Zagroda

Drewniana zagroda z Wólki Horynieckiej, złożona z chałupy wzniesionej pod koniec XIX w. i stodoły z lat 20. XX w., należy do najcenniejszych i najbardziej malowniczych zabytków budownictwa drewnianego w powiecie lubaczowskim, we wschodniej części województwa podkarpackiego i na całym Roztoczu. Są to ostatnie zachowane obiekty w regionie kryte strzechą. Oba obiekty są wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa podkarpackiego.

W 2021 r. zagroda, znajdująca się w bardzo złym stanie technicznym, została rozebrana i przeniesiona do Zespołu Cerkiewnego w Nowym Bruśnie, zarządzanego przez Muzeum Kresów w Lubaczowie. W przyszłości, w sąsiedztwie niezwykłej urody cerkwi św. Paraskewy i dawnego cmentarza parafialnego, na którym obok siebie spoczęli katolicy obrządku rzymskiego i greckiego oraz kalwini, planuje się ją zaadaptować na zagrodę kamieniarską.

W chałupie zamieszkiwała niegdyś rodzina chłopska o polsko-ukraińskich korzeniach. Obiekt składał się z dwóch izb z przelotową sienią, komory oraz dobudowanego później składzika. Wzniesiono go w charakterystycznej dla regionu mieszanej konstrukcji, łączącej system zrębowy ze słupowym. Całość budowli łączyła podłużna belka, tzw. sosręb.

Występowanie tego elementu – podzielonego na dwa odcinki i ozdobionego wycinanymi krzyżami w tradycji zachodniej i wschodniej – należy do bardzo już rzadkiej, starej tradycji budowlanej.

Budynek gospodarczy z kolei posiadał bardzo interesujący układ przestrzenny. Pod jednym dachem łączył boisko z dwoma sąsiekami, komorę wydzieloną we wschodnim sąsieku oraz dwa pomieszczenia inwentarskie po bokach.

Obydwa budynki nakryte były wysokimi dachami czterospadowymi, poszytymi słomą.

Opis powstał dzięki Panu Danielowi z Warszawy

Scroll to Top
Skip to content