W Sudole – południowej dzielnicy Raciborza – pomiędzy ulicami Czynu Społecznego i Korczaka zachował się ciekawy, mały zabytek architektury chłopskiej wybudowany w 1821 r. – jak dowodzą badania drewna użytego do jego budowy. Badania pokazały również, że część beli drewnianych wykorzystanych do konstrukcji więźby dachowej jest jeszcze starsza (bele prawdopodobnie zostały użyte wtórne) – pochodzą aż z 1718 r., czyli pamiętają czasy, kiedy ziemia raciborska była w państwie austriackim. Spichlerz zagrodowy w Sudole, zwany również lamusem, to jeden z budynków gospodarstwa rolnego w typie zagrody frankońskiej. Posiada piwnice, parter, piętro oraz poddasze. Jest murowano-drewniany. Murowane są fundamenty, głębokie piwnice ze sklepieniami kolebkowymi oraz parter. Piętro natomiast wykonano z bali drewnianych w konstrukcji zrębowej. Dach osadzony na drewnianej więźbie kryty jest dachówkami z łupka naturalnego. Budynek ma dwa otwory drzwiowe, okna piwniczne zasypane obecnie z powodu podwyższenia terenu, a także małe okna na poziomie parteru i piętra, które służą do wentylacji pomieszczeń. Cały budynek był tynkowany i bielony wapnem. Na poziomie parteru tynk jest cementowo-wapienny, drewniane piętro otynkowano natomiast od zewnątrz gliną z sieczką słomianą. Glina ma właściwości grzybobójcze i bakteriobójcze, stanowiła również warstwę uszczelniającą i przeciwpożarową – jest niepalna. Glinę zastosowano także we wnętrzu – podłoga poddasza jest pokryta grubą warstwą glinianej polepy.
Spichlerz służył rolnikom do przechowywania plonów. W piwnicy magazynowano rośliny okopowe, np. ziemniaki. Na parterze mogły być przechowywane plony w workach lub skrzyniach a także sprzęty rolnicze – cepy czy małe pługi. Na piętrze natomiast składano ziarna zbóż lub siano i słomę, luzem, bezpośrednio na podłodze.
Spichlerz w Sudole jest jednym z dwóch zachowanych tego typu budynków w Raciborzu i kilkunastu na Śląsku. Od 2012 r. jest własnością Miasta Racibórz. Postęp techniczny sprawił, że jego funkcja zanikła, natomiast pozostał cenny jako materialny nośnik historii. Zachował nieprzekształconą formę i konstrukcję. Miejscowość w której znajduje się spichlerz – Sudół – jest dzielnicą Raciborza dopiero od 1976 r. Ta dawnej wieś jest jednak niewiele młodsza niż sam Racibórz – pierwsza wzmianka o Sudole znajduje się w dokumencie z 1335 r., który poświadcza przekazanie dziesięciny z Sudołu kościołowi św. Ducha w Raciborzu. Mimo przyłączenia do miasta Sudół zachował swój chłopski charakter. Nadal mieszka i pracuje tu wielu rolników, którzy kultywują stare tradycje – na przykład wielkanocne procesje konne.
Opis powstał dzięki Pani Marcie z Raciborza
