Kilim ze znakami kół naukowych


Kilim ze znakami kół naukowych i związków studentów Politechniki Lwowskiej


Muzeum Kresów w Lubaczowie

województwo podkarpackie

Kilim powstał pomiędzy 1936, a 1939 r. we Lwowie, był najpewniej darem studentów Politechniki Lwowskiej dla kościoła pw. św. Marii Magdaleny we Lwowie, który pełnił rolę świątyni akademickiej. Na osi chodnika zostały zamieszczone symbole 11 kół i związków studenckich Politechniki Lwowskiej. Patrząc od góry są to znaki:

  1. Koła Studentów Mechaników i Elektryków (zał. 1902 r.)
  2. Związku Studentów Inżynierii (zał. pod koniec XIX w.)
  3. Związku Studentów Architektury (zał. 1902 r.)
  4. Koła Górniczo-Naftowego Studentów (zał. 1904)
  5. Koła Studentów Dublańczyków (zał. 1865 r.)
  6. Związku Awiatycznego Studentów (zał. 1909 r.)
  7. Koło Studentów Wilnian (zał. 1933 r.)
  8. Koła Studentów Inżynierii Lasowej (zał. 1919 r.)
  9. Związku Akademików Ślązaków (zał. 1936 r.)
  10. Koła Studentów Chemików (zał. 1896 r.)
  11. Związku Studentów Inżynierii Mierniczej (zał. 1928 r.)

    Logotypy (graficzne monogramy) są oddzielone od siebie kłosami zbóż, odnoszą się do rolnictwa, a także symboliki chrześcijańskiej. Na bokach wymienianych logotypów znajdują się na przemian znane symbole chrześcijańskie, takie jak krzyż grecki, Chi Rho oraz Alfa i Omega. W części mniejszej kilimu symbol Alfy został wycięty (dziura). Całość elementów graficznych wraz z bocznymi liniami falistymi utrzymana jest w charakterystycznym stylu art deco. W obu częściach kilim zakończony frędzlami. Być może był darem lub votum studentów Politechniki Lwowskiej dla położonego w pobliżu kościoła pw. św. Marii Magdaleny we Lwowie, która pełniła rolę świątyni akademickiej.

    Obiekt, wraz z innymi zabytkami wyposażenia kościoła św. Marii Magdaleny we Lwowie trafił do parafii św. Wojciecha w Cieszanowie w wyniku powojennych zmian granic państwowych i ekspatriacji ludności polskiej z dawnych Kresów Rzeczypospolitej. Skrzynie ewakuacyjne z napisem „kościół św. Marii Magdaleny”, „Lwów” oraz „Lubaczów”, wypełnione najcenniejszymi i najpiękniejszymi materiałami, haftami, wzorami i kolorami na ornatach, kapach, stułach, bieliźnie liturgicznej czy ołtarzowej, a także blaskiem bijącym od złotnictwa liturgicznych naczyń: monstrancji, kielichów, świeczników, ołtarzowego krzyża oraz złotego tabernakulum (w stylu art. deco), Ikony Najświętszej Marii Panny Łaskami Słynącej obrazu św. Jana z Dukli i św. Stanisława Kostki pędzla Stanisława Kaczor Batowskiego, zostały uratowane przez ostatniego proboszcza parafii pw. św Marii Magdaleny we Lwowie – ks. Józefa Kłosa. Kapłan, który, wydawało się ówcześnie, był ostatnim proboszczem kościoła pw. św. Marii Magdaleny we Lwowie, w 1946 r. zapoczątkował jego historię po drugiej stronie polsko-sowieckiej granicy, w niewielkim Cieszanowie. Część obiektów nadal znajduje się na wyposażeniu kościoła parafialnego pw. św. Wojciecha, część, tak jak opisany kilim, trafiła do kolekcji Muzeum Kresów w Lubaczowie.

    W okresie od sierpnia do grudnia 2022 r. kilim w formie reprodukcji (naklejki na podłogę), ze względu na zły stan zachowania, prezentowany był na wystawie pt. „Skarby kresowej świątyni – dziedzictwo kościoła św. Marii Magdaleny we Lwowie na ziemi lubaczowskiej”, dofinansowanej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Cieszył się ogromnym zainteresowaniem ze względu na wyjątkowość symboliki na nim zawartej oraz ciekawej scenografii wnętrza kościoła św. Marii Magdaleny we Lwowie. Zainteresowanie publiczności oraz naukowców skłoniła do dalszych dociekań nad jego historią i starań o jego dalszą prezentację. Informacje o obiekcie wraz z reprodukcją można znaleźć w katalogu wystawy „Skarby kresowej świątyni – dziedzictwo kościoła św. Marii Magdaleny we Lwowie”, wydanej wspólnie przez Muzeum Kresów w Lubaczowie i Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika” (Lubaczów–Warszawa 2022).

    Ze względu na wyjątkowość obiektu Muzeum Kresów w Lubaczowie zrealizowało film promocyjny, w ramach zgłoszenia do konkursu „MOCARZE SZTUKI”, organizowany przez Fundację Most the Most. Główne założenie filmu to prezentacja zniszczonego obiektu w przestrzeni kościoła pw. św. Wojciecha w Cieszanowie, ponieważ to właśnie tam po II wojnie światowej trafił kilim. Obiekt prezentowany jest przez niosących go uczniów z Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Lubaczowie. Jest to nawiązanie do symboliki zawartej w kilimie – znaków związków i kół naukowych studentów Politechniki Lwowskiej.

Opis powstał na podstawie informacji przekazanych w zgłoszeniu konkursowym

fundacja@mostthemost.pl

Scroll to Top
Skip to content