Zamek w Wiśniczu to (po Wawelu) największy zamek w Małopolsce i jedna z największych twierdz XVII-wiecznej Rzeczypospolitej. Według najwcześniejszych przekazów historycznych w XIII wieku, Wiśnicz był w posiadaniu rodu Gryfitów, a następnie, z ich nadania, przeszedł na własność klasztoru benedyktynek w Staniątkach. Dokumenty klasztorne pokazują, że w połowie XIV wieku zamek stał się własnością możnego rodu Kmitów. Fundatorem wiśnickiego zamku był Jan Kmita herbu Szreniawa, sprawujący w latach 70. XIV urzędy starosty sieradzkiego, ruskiego i krakowskiego. Wystawił on w II poł. XIV w. niewielki zameczek, z jedną prostokątną wieżą, otoczony wałem ziemnym i palisadą. Następni właściciele Wiśnicza z rodu Kmitów sukcesywnie rozbudowywali warownię, dobudowując kolejne wieże, komnaty, bramy i umocnienia wokół zamku.
Prawdziwy rozkwit Wiśnicza przypadł jednak na czasy ostatniego z rodu Kmitów – Piotra V, „hrabiego na Wiśniczu”, marszałka wielkiego koronnego oraz zaufanego stronnika polityki królowej Bony. W 1593 r. od rodziny Barzych zamek wraz z okolicznymi dobrami ziemskimi kupił Sebastian Lubomirski za cenę 85 tys. ówczesnych polskich złotych. Nabycie Wiśnicza po Kmitach doskonale trafiało w jego ambicje i upodobania. Sławna już w tym czasie rezydencja dawała mu stosowną do pozycji oprawę. Przejęcie przez Lubomirskich otworzyło nowy rozdział w historii zamku, który w czasie potopu szwedzkiego (1655 r.) poddał się bez walki. Wojska szwedzkie ogołociły go z całego wyposażenia – łupem padło 35 armat oraz wiele cennych kosztowności które, jak podają źródła, wywieziono na 150 wozach. W roku 1901 roku zamek został wykupiony przez Zjednoczenie Rodowe Lubomirskich, którzy rozpoczęli remont rezydencji. Od 1928 roku pracami tymi kierował Adolf Szyszko-Bohusz, ale zostały one przerwane przez wybuch II wojny światowej. Po wojnie został przejęty przez państwo. Od roku 1949 prowadzone były prace mające przywrócić mu całkowicie dawny wygląd, pod kierunkiem wybitnego architekta i konserwatora prof. Alfreda Majewskiego.
Obecnie zamek jest własnością Skarbu Państwa, administrowanym przez Muzeum Ziemi Wiśnickiej. Od kwietnia 2020 roku posiada tytuł Pomnika Historii. Rocznie odwiedza go ponad 70 tys. osób.
Opis powstał dzięki Panu Piotrowi z Gierczyc.
