Zamek Krzyżtopór powstał w latach 1627–1644. Został wybudowany przesz ówczesnego wojewodę Krzysztofa Ossolińskiego. Nigdy nie został w pełni ukończony. Jest to obszerny zamek w stylu włoskim typu palazzo in fortezza. Była to największa budowla pałacowa w Europie przed powstaniem Wersalu. Obiekt miał być wizytówką, zachwycać przepychem i rozmachem, manifestować bogactwo rodu, został pomyślany jako najpiękniejszy zamek magnacki w Rzeczypospolitej.
Do wzniesienia budowli zużyto 11 tysięcy ton piaskowca kwarcytowego, 300 metrów sześciennych piaskowca kunowskiego, 30 tysięcy dachówek, 200 tysięcy cegieł, 500 ton wapna palonego oraz pięć tysięcy metrów sześciennych piasku. Nie żałowano pieniędzy na marmury, alabastry i egzotyczne drzewa. Dla uzyskania wodoodpornej zaprawy dodano ponoć do cementu białka z miliona kurzych jaj oraz pył wulkaniczny.
Z zamkiem wiąże się wiele ciekawych legend, między innymi:
- Konie w stajni, których ponoć miała się zmieścić setka, żyły w wystawnych warunkach. Żłoby miały być marmurowe, z kolei ściany zdobiły kryształowe lustra, po których do dziś pozostały widoczne wnęki. Funkcją luster było rozświetlenie wnętrza.
- Jedną z atrakcji zamku miało być potężne akwarium, które znajdowało się w wieży paradnej. Jej ośmioboczne komnaty były przedłużeniami sali jadalnej i sali balowej. Każdy, kto wszedł z sali jadalnej na pierwsze piętro i spojrzał w górę, widział akwarium z rybami. A goście z sali balowej, aby zobaczyć te same okazy morskiej fauny, musieli spojrzeć w dół.
- Kolejna legenda mówi o tajemniczym tunelu, który miał łączyć dwa zamki – Krzyżtopór i obiekt w rodowym Ossolinie, którego właścicielem był brat Krzysztofa Ossolińskiego – Jerzy. 15-kilometrowa i obszerna podziemna trasa powstała na wypadek wojny, by w razie konieczności móc się konno ewakuować. Na czas pokoju trasa miała być wysypana cukrem imitującym śnieg, po którym można się było przemieszczać saniami niczym kuligiem.
Obiekt ten zyskuję obecnie coraz większą popularność.
Źródła: https://www.radio.kielce.pl/pl/strefa-weekendowa/klatwa-zamku-krzyztopor,136900 oraz https://pl.wikipedia.org/wiki/Krzy%C5%BCtop%C3%B3r
