Poręba | Wieża wyciągowa wsadu wielkopiecowego inaczej gichtowa

Jest to najstarszy zabytek z 1798 r. związany z historią hutnictwa , jedyny tego rodzaju na pograniczu śląsko-małopolskim. Tutaj znajdują się korzenie , na bazie których powstała Fabryka Urządzeń Mechanicznych – znany producent obrabiarek. Od 2012 opiekował się wieżą Klub Pasjonatów Historii Lokalnej, który zgromadził eksponaty . Można je oglądać we wnętrzach, które jednak wymagają gruntownej rewitalizacji.

Historia Poręby to historia pogranicza nie tylko śląsko- małopolskiego. Przewijają się tutaj postacie związane z historią Polski, ale również Śląska i Małopolski warte przypomnienia i zachowania w regionalnej historii. Wieża wyciągowa służyła do wciągania rudy żelaza, węgla, kamienia wapiennego w górę a na piętrze poziomo  transportowano do wylotu wielkiego pieca hutniczego. Asortyment produkcji fabryk w miarę zmian właścicielskich i modernizacji zmieniał i był bardzo szeroki, czego dowodzą nieliczne eksponaty, katalogi i fotografie. Historia górnictwa i hutnictwa naszej miejscowości sięga średniowiecza a o miejscowych kuźnicach pisał już Walenty Roździeński w swoim poemacie hutniczym z 1612 r. Podziemia wieży skrywają urokliwy kanał wodny, w którym w przeszłości znajdowało się koło wodne, służące napędzaniu urządzeń znajdujących się w wieży wyciągowej.

Oprócz funkcji gichty, na początku XX wieku w podziemiach była zainstalowana turbina wodna do wytwarzania elektryczności.

Opis powstał dzięki Panu Zdzisławowi z miejscowości Poręba

Scroll to Top
Skip to content